Tia UV là gì? Tác hại của tia UV đối với mắt

Chúng ta đều biêt tiếp xúc nhiều với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời có thể gây cháy nắng và ung thư da. Nhưng bạn có biết rằng: UV cũng gây hại lớn cho mắt? Mắt tiếp xúc nhiều với tia cực tím có thể gặp các vấn đề: đục thuỷ tinh thể, thoái hoá điểm vàng, viêm giác mạc… Vậy làm sao để bảo vệ mắt khỏi tia cực tím?

1. TIA CỰC TÍM (UV) LÀ GÌ?

Tia cực tím (UV) là một loại bức xạ điện từ từ ánh sáng mặt trời và vô hình với mắt người. Ánh sáng cực tím đứng thứ 5 trên phổ bức xạ điện từ có bước sóng từ 100 – 400 nm. Tia cực tím có 3 loại: UVA, UVB và UVC.

 - Tia cực tím UVC

Đây là tia UV có năng lượng cao nhất nên gây hại nhiều nhất cho mắt và da của bạn. Tầng ozone của khí quyển ngăn chặn hầu như tất cả tia UVC này. Nhưng với tình hình suy giảm của tầng ozone như hiện này thì có khả năng tia UVC chiếu tới bề mặt trái đấy gây ra các vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng cho con người. Tia UVC có bước sóng từ 100 – 280 nm.

 - Tia cực tím UVB

Tia UVB có bước sóng dài hơn (280 – 315nm) và mức năng lượng thấp hơn tia UVC. Tia này chỉ được lọc 1 phần bởi tầng ozone nên vẫn tiếp xúc với bề mặt trái đất. Tia UVA không thể đi qua giác mạc nhưng mắt tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UVB sẽ gặp các vấn đề ở ngoài như: u mỡ kết mạc, u màng mắt hoặc viêm giác mạc mặt trời.

- Tia cực tím UVA

Tia UVA (315-400nm) gần với ánh sáng có thể nhìn thấy nhất với mức năng lượng thấp hơn hẳn tia UVA và UVB. Tuy nhiên, tia UVA có thể xuyên qua giác mạc ảnh hưởng đến võng mạc bên trong mắt. Tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UVA có thể khiến mắt bị đục thuỷ tinh thể cũng như thoái hoá điểm vàng.

 2. TÁC HẠI CỦA TIA UV ĐỐI VỚI MẮT

Tia UVA và UVB đều có tắc động tiêu cực ngắn hạn và dài hại đối với thị lực của mắt. Giác mạc và thuỷ tinh thể hấp thụ tia UVB. Tia UVA thì đi qua phần sau của mắt đến điểm vàng và có thể làm hỏng thị lực trung tâm. 

Một số người có nguy cơ gặp tổn thương mắt do tia UV cao hơn những người khác. Ví dụ: người mắc các tật khúc xạ (cận thị, loạn thị, viễn thị…), người đã phẫu thuật đục thuỷ tinh thể, và những người uống thuốc cảm quang…

Các vấn đề về mắt ngắn dạn do tiếp xúc với tia UV xuất hiện nhanh và thường tự khỏi. Tuy nhiên, sự tích luỹ dần của những tổn thương mắt ngắn hạn trong thời gian dài có thể gây ra những vấn đề tồn tại vĩnh viễn.

- Các tổn thương mắt ngắn hạn do tia UV

Tiếp xúc với lượng bức xạ UV trong thời gian ngắn có thể gây ra một số vấn đề bất tiện cho mắt: cộm, ngứa và đau đớn. Hai vấn đề thường gặp nhất ở đây là viêm quang mặt trời và viêm kết mạc. 

1) Viêm quang mặt trời hay còn là “cháy nắng” mắt. Vào mùa hè, bạn rất dễ gặp tình trạng này khi đi biển. Các triệu chứng xuất hiện trong vào 8 – 12 giờ sau khi tiếp xúc với tia UVB cường độ cao. Mắt thường sẽ bị đỏ, cộm ngứa khó chịu, nhạy cảm với ánh sáng cực độ và chảy nước mắt quá mức. Viêm quang mặt trời cũng có thể dẫn đến mất thị lực tạm thời.

2) Viêm kết mạc là tình trạng tổn thương bởi tia UV ở kết mạc, màng lót mí mắt và hốc mắt. Vấn đề này gây khó chịu đáng kể những thường không ảnh hưởng đến thị lực. 

Các tổn thương ngắn hạn do tia UV thường biến mắt khi mắt lành. Tuy nhiên các triệu chứng phơi nhiễm mà chúng thể hiện cũng góp phần tích luỹ những tác hại của tia UV tới mắt và thị giác. 

- Các tổn thương mắt vĩnh viễn do tia UV

Mắt tiếp xúc càng nhiều với tia UV mà không óc sự bảo vệ càng tăng nguy cơ phát triển một loạt các vấn đề về mắt và suy giảm thị lực trong cuộc sống. Và những vấn đề dài hại này không phải là tạm thời. 

1) Thoái hoá điểm vàng xảy ra khi một phần võng mạc bị tổn thương. Tầm nhìn trung tâm bị mất, đồng thời, bạn sẽ không có khả năng nhìn được chi tiết sự vật. Tiếp xúc nhiều và không được bảo vệ trước tia UV sẽ làm tăng nguy cơ thoái mát điểm vàng ở mắt. 

2) Đục thuỷ tinh thể được gây ra bởi tia UV, nhât là tia UVB. Đây là nguyên nhân gây mù hàn đầu trên thế giới.

Tia UV gây ra những hậu quả khôn lương cho mắt. Tuy nhiên, có nhiều lựa chọn hợp lý và sẵn có để bảo vệ mắt chống tại tia UV. Bạn chỉ cần một cặp kính chất lượng, một chút kiến thức về tia cực tím và ý thức để bảo vệ bản thân mình. Kết hợp những điều này một cách nhất quán, bạn có thể tránh phần lớn sự tiếp xúc với tia cực tím gây hại cho mắt.

Trên đây